Hoàng triều cương thổ – đi ngược giòng thời gian Domaine de la Couronne – 皇朝疆土- go back in time

Hoàng triều là triều đại đang trị vì, cương thổ là vùng đất đai ở biên giới. Hoàng triều cương thổ là vùng đất đai ở biên giới, thuộc sự quản lý của triều đại đương thời. Qua Dụ số 6 ngày 15 Tháng Tư, 1950, Bảo Đại tách riêng phần cao nguyên Trung bộ ra và lập quy chế hành chính đặc biệt có tên là Hoàng triều cương thổ (tiếng Pháp: Domaine de la Couronne). Hoàng triều Cương thổ là tên gọi để chỉ vùng đất Tây Nguyên Việt Nam hiện nay gồm 5 tỉnh, xếp theo thứ tự vị trí địa lý từ bắc xuống nam gồm Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông và Lâm Đồng. Hoàng triều Cương thổ chính thức thành lập ngày 15 tháng 4 năm 1950 rồi giải tán ngày 11 tháng 3 năm 1955. Tại vùng này thì Bảo Đại ngoài danh nghĩa Quốc trưởng ra vẫn giữ vai trò Hoàng đế.

Cimetière de Passy

In 1950 Bao Dai attached personally two decrees “ all provinces and territories inhabited by non-Vietnamese populations traditionally under the court of Hue”, meaning the five provinces of Annam. The Crown Domain of the Southern Higlander Country (Domaine de la couronne du pays montagnards du Sud) or PMS was thus born. Although the French nominally recognized Vietnamese sovereignty over the highlands in the form of this crown domain, they maintained a statut particulier for the highlands because of “special French obligations” and continued to direct the PMS through their special delegate, a Frenchman, not a Vietnamese representative of the Associated State. In May 1951, Bao Dai signed a law promulgating the creation of a “special regulation” designed to provide more highlander participation in local affairs all the while reaffirming the “eminent rights” of Vietnam over this territory. However, Vietnamese national control over the central highlands remained incomplete until the end of the conflict in 1954.

nam phuong hoang hau
“ICI REPOSE L’IMPÉRATRICE D’ANNAM NÉE MARIE THÉRÈSE NGUYỄN HỮU THỊ LAN”

Cimetière 19350 Concèze

bao dai roi

Năm 1949 Bảo Đại mua lại của Robert Clément Bourgery một ngôi nhà, xây năm 1940, ông cho sửa sang lại làm cơ quan hành chánh của Hoàng triều cương thổ .

Dinh I , nằm trên một ngọn đồi với cảnh quan đẹp và thơ mộng, độ cao 1550m có rừng thông bao quanh. Diện tích khu vực khoảng 60 ha . Đường Trần Quang Diệu. Theo đường Trần Hưng Đạo đến ngã 3 Trại Hầm rồi rẽ phải đi tiếp đường Trần Quang Diệu sẻ đến Dinh I .

Photo1Quelle : Wikipedia

Dinh II , được gọi là Dinh Bảo Đại II , nhưng thật ra không phải của Bảo Đại . Không có tài liệu nào có thể xác thực là Bảo Đại là sở hửu ngôi nhà nầy. Dinh II nằm trên một ngọn đồi thông ở độ cao 1.540m so với mực nước biển, cạnh đường Trần Hưng Đạo, cách trung tâm Đà Lạt 2 km về hướng Đông-Nam. Được xây dựng vào năm 1933, có tới 25 phòng bài trí rất sang trọng. Dinh II là dinh thự mùa hè của Toàn quyền Đông Dương Jean Decoux, nên còn gọi là dinh Toàn quyền. Dinh II là nơi ở và làm việc của Jean Decoux vào mùa hè hàng năm, từ tháng 5 đến tháng 10.

Photo2

Dinh III, được xây trong khoảng từ năm 1933 đến 1938 là nơi gia đình Bảo Đại sinh sống và làm việc ở thành phố Đà Lạt. Dinh III do một kiến trúc sư người Pháp và kiến trúc sư Huỳnh Tấn Phát thiết kế, nằm giữa rừng Ái Ân, trên đường Triệu Việt Vương, cách trung tâm Đà Lạt chừng 2km về hướng Tây-Nam.

Photo3

Ngày nay ba ngôi nhà nầy được gọi là Dinh Bảo Đại I , II và III . Ba ngôi nhà nầy chịu ảnh hưởng kiến trúc của Pháp . Hầu như tất cả các biệt thự ở Đà Lạt đều có kiến trúc của Pháp . Ngoại trừ Phi Ánh Villa , ngôi nhà nầy lại chịu ảnh hưởng kiến trúc của Tây Ban Nha .

Năm 1949, Bảo Đại mua biệt thự của ông Basier ở đường Graffeuille gần Trại Hâm làm nhà riêng cho bà Mộng Điệp. Biệt thự nằm trong khu rừng thông ở góc đường Hùng Vương – Trần Quang Diệu gần Dinh I. Về sau – trong những năm 1980-90, nơi đây được biết đến là khu nhà tập thể số 14 Hùng Vương, Đà Lạt hiện tại biệt thự 14 Hùng Vương đã bị phá bỏ hoàn toàn và một công sở hoàn toàn mới được mọc lên.

Dinh Phi Ánh có dạng biệt thự đôi, được xây dựng bằng đá granite, tọa lạc tại số 1A và 1B đường Quang Trung, P.9, TP. Đà Lạt. Được Bảo Đại mua vào năm 1940 .

Dinh Bảo Đại III, đả có nhiều du khách đến tham quan , chụp hình và quay phim . Dinh II và Dinh I thì chưa thấy nói tới nhiều . Biệt thự Phi Ánh và Cung Nam Phương Hoàng Hậu thì hầu như. chỉ có một ít người ở Đà Lạt biết đến mà thôi.

Biệt thự Phi Ánh, Đà Lạt

Photo4

Đây là ngôi biệt thự duy nhất bằng đá có lối kiến trúc Tây Ban Nha duy nhất từ trước đến nay tại Đà Lạt. Biệt thự Phi Ánh gồm hai khối nhà nối liền nhau bằng một hành lang bán nguyệt, với phần tường bên ngoài được xây hoàn toàn bằng đá granit . Số 1A và 1B đường Quang Trung, Đà Lạt – cách ga Đà Lạt vài trăm thước. Sau năm 1975 được sử dụng làm chung cư , sau đó cho mướn làm nhà hàng Phù Đổng , cuối cùng là Trà Sửa Trân Châu . Bây giờ thì đang sửa sang lại .

Cung của Nam Phương Hoàng Hậu , Đà Lạt

Photo6

Marie-Thérèse Nguyễn Hữu Thị Lan vợ chánh của Bảo Đại nhưng không được Bảo Đại tặng một căn nhà nào cả. Cung nầy nằm trên một ngọn đồi cao giữa rừng thông thoáng đãng ven đường Hùng Vương, hướng nhìn ra tứ bề. Nay thuộc khuôn viên Bảo tàng tỉnh Lâm Đồng. Ông Nguyễn Hữu Hào – đại điền chủ giàu có của xứ Gò Công (nay là Tiền Giang) xây để tặng cho con gái của mình là Nguyễn Thị Lan, tức Nam Phương Hoàng Hậu – Hoàng Hậu cuối cùng của Việt Nam. Bởi thế, dinh thự này có đến hai tên: Dinh Nguyễn Hữu Hào và cung Nam Phương hoàng hậu.

Năm 1933 trong một cuộc phỏng vấn Hoàng hậu Nam Phương: “Cuộc hôn nhân của tôi và Hoàng thượng là một sự tình cờ. Vì hai người đã gặp nhau trong một bữa dạ hội ở dinh Đốc lý Darles tại thị xã Đà Lạt vào năm 1933. Lúc ấy tôi mới 20 tuổi, tôi không để ý gì đến Hoàng thượng, nhưng Hoàng đế đã chú ý tới tôi…”.

An Định Cung , Huế

Photo7Quelle: Wikipedia

Cung An Định tọa lạc bên bờ sông An Cựu, xưa thuộc phường Đệ Bát – Thị xã Huế, nay tại số 97 đường Phan Đình Phùng, Thành phố Huế là cung điện riêng của vua Khải Định từ khi còn là Thái tử đến khi làm Vua, sau này được Vĩnh Thuỵ thừa kế và từng sống ở đây sau khi thoái vị.

Trong nhửng ngày cuối cùng của triều đình nhà Nguyễn , gia đình Bảo Đại ở tại Cung An Định . Từ năm 1955, cung An Định bị chính quyền Ngô Đình Diệm tịch thu và trưng dụng làm khu chung cư cho một số gia đình công chức tại địa phương .

Bạch Dinh, Vủng Tàu

Photo8

Nơi đây, Hoàng đế Minh Mạng từng cho xây dựng Pháo đài Phước Thắng tại nơi đây để kiểm soát cửa biển Cần Giờ. Sau khi chiếm được quyền cai trị Đông Dương, Toàn Quyền Pháp đã cho san phẳng pháo đài để xây dựng một dinh thự dùng làm nơi nghỉ mát cho các Toàn quyền Đông Dương.

Đề án được chính Toàn quyền Paul Doumer phê chuẩn và chính ông cũng là người đặt tên cho dinh thự này là Villa Blanche, theo tên của con gái ông là bà Blanche Richel Doumer. Công trình được khởi công vào năm 1898, mãi đến năm 1902 mới hoàn thành. Do màu sơn bên ngoài cũng như tên gọi Villa Blanche nên người Việt quen gọi dinh thự này là Bạch Dinh tức là biệt thự trắng.

Bạch Dinh nằm ở độ cao 27,7m mặt hướng ra biển, lưng tựa vào núi, dưới chân là biển. Khách du lịch có thể tắm ở Bãi Trước, Bãi Dâu, thả bộ trên đường Trần Phú vừa ngắm Bạch Dinh. Sau lưng là Núi Lớn, bao quanh một màu xanh của rừng Sứ và rừng Gia Tỵ giữa thiên nhiên tươi đẹp.

Photo9

Biệt điện Bảo Đại , Nha Trang

Photo10

gồm 5 tòa biệt thự mang phong cách kiến trúc thời Pháp, tọa lạc trên đỉnh núi Chutt (núi Chụt theo cách gọi của người dân địa phương, hay núi Cảnh Long) thuộc phường Vĩnh Nguyên, thành phố Nha Trang, cách trung tâm thành phố khoảng 6km về phía nam.

Tòa nhà được xây dựng năm 1923, để làm nơi ăn ở cho các nhà Hải dương học, chuẩn bị cho việc thiết lập một viện nghiên cứu biển vùng Đông nam Á. Theo thứ tự từ mỏm núi Chụt vào, 5 biệt thự ấy có tên là: Les Agaves (Xương Rồng), Les Frangipaniers (Bông Sứ), Les Bouguinvilles (Bông Giấy), Les Flamboyants (Phượng Vĩ), Les Badamniers (Cây Bàng). Biệt thự nào trồng cây nấy quanh vườn để dễ nhớ, dễ tìm. Sau khi khánh thành 5 biệt thự này, người Pháp tiến hành xây Viện Hải dương học Nha Trang năm 1925.

Biệt điện Bảo Đại , Buôn Ban Mê Thuột

Năm 1926, Paul Giran-một công sứ pháp tại Đắk Lắk, đã cho xây dựng ngôi Biệt Điện này với gạch và vôi kiên cố và hoàn thành vào năm 1927. Từ đó dân địa phương gọi nơi này là Tòa công sứ.

Tháng 11-1947 sau khi được chính phủ Pháp bảo lãnh, Vĩnh Thụy (Bảo Đại) về nước với danh nghĩa là Quốc trưởng. Bảo Đại đã đến đây và làm việc ở khu vực này khoảng 8 tháng (từ tháng 11-1947 đến khoảng tháng 5-1948). Những năm 1949-1954 hàng năm Bảo Đại thường tới đây vào đầu mùa mưa để nghỉ ngơi và săn bắn. Do đó ngôi nhà này có tên gọi là Biệt Điện Bảo Đại.

copyright Nguyen Phi Tam
copyright Nguyen Phi Tam
copyright Nguyen Phi Tam
copyright Nguyen Phi Tam
copyright Nguyen Phi Tam
copyright Nguyen Phi Tam

Biệt điện Bảo Đại,  Đắk Lắk

Cách trung tâm Buôn Ma Thuột 52km về hướng đông nam. Theo con đường xoắn ốc với những rừng thông và bóng cây Kơnia cổ thụ quanh năm xanh ngát là tới Biệt Điện Bảo Đại. Biệt Điện Bảo Đại (người dân địa phương xưa kia còn gọi là Dinh Bảo Đại) nằm bên  Hồ Lăk tọa lạc trên ngọn đồi cao 70m so với mặt nước hồ Lăk, 600m so với mặt nước biển – nơi đây Vua Bảo Đại – ông Vua cuối cùng của triều đình Nhà Nguyễn cho xây dựng vào năm 1951 để làm nơi dừng chân khi lên Buôn Ma Thuột nghỉ mát, ngắm cảnh và săn bắt.

Photo12

Đứng trên sân Dinh Bảo Đại, nhìn  toàn cảnh hồ Lăk được bao bọc bởi thị trấn Liên Sơn, các buôn MNông, cánh đồng lúa hay dãy núi Voi, Chư Yang Sin …tận hưởng không khí thiên nhiên trong lành, mát dịu trên đồi cao, nghe tiếng chim hót vọng xen lẫn với hương hoa của núi rừng Tây Nguyên như mùi hoa sữa, hoa đại, hoa bằng lăng trong dịp nở … thấy những dáng cây cổ thụ, đặc biệt là thân cây hoa sữa to mà Bảo Đại đã mang từ Hà Nội vào trồng thử nghiệm để sánh với bóng cây Kơnia huyền thoại trên Tây Nguyên.

Photo13

Vua Bảo Đại rất yêu thích hương và sắc cây hoa sứ , vì vậy xung quanh các biệt điện đều trồng nhiều cây hoa sứ , còn được gọi là hoa đại .

Photo15

Biệt điện Bảo Đại,  Đồ Sơn

Photo16683_001

Biệt thự Bảo Đại ở Hải Phòng nằm trên đỉnh đồi Vung, cao 36m so với mặt nước biển, thuộc khu II Đồ Sơn. Biệt thự đuợc vua thuốc phiện xây vào năm 1928. Toàn quyền Đông Dương Pàquiere mua lại cái biệt điện nầy và tặng cho vua Bảo Đại . Từ đó ngôi nhà này được gọi là biệt thự Bảo Đại.

Photo17Quelle:Wikipedia

Đồ Sơn là một bải biển nổi tiếng ở Hải Phòng , trong truyện “ Trống Mái “ , 1936 , nhà văn Khái Hưng có viết về bải biển nầy . Thời Đông Dương không có đường xe đi thẳng tới Đồ Sơn , muốn tới phải mướn người khiêng .
doson

Một trong những thú vui của tôi khi đi du lịch , là được qua đêm trong lâu đài , biệt thự , nhà củ . Cái thú vui nầy nẩy ra sau khi tôi đã qua đêm trong ba cái tu viện ( monastery) củ ở Đức .

Có nhiều bạn bè Việt và bạn bè ngoại quốc thường hỏi tôi rằng . Khi đi chơi sao không đến ở khách sạn năm sao , sáu sao mà qua đêm cho đầy đủ tiện nghi hơn . Tôi trả lời như sau :

Nhiều người ta đi cả mấy chục ngàn cây số tới Trung Quốc để coi cái gì . Xin thưa để coi vạn lý trường thành , để coi cấm tử thành . Có người đi tới Ai Cập để coi kim tự tháp , thung lủng của các vua ( valley of the kings ) . Lại có người tới Paris để xem tháp Eiffel, điện Versailles. Chung quanh nhửng chổ đó đều có khách sạn năm sao , sáu sao . Nhưng đâu có ai nói là tôi tới Trung Quốc vì cái khách sạn năm sao nầy , hay tôi tới Paris vì cái khách sạn sáu sao nọ.

Tiện nghi chỉ có khi mình ở trong nhà , ra khỏi nhà là thiếu tiện nghi . Không có khách sạn nào tiện nghi bằng cái nhà của mình cả.

Hoa Kỳ có hai ngôi nhà , ai củng muốn tới tham quan : Mount Vernon , Fair fax County , Virginia và toà nhà Bạch Ốc . Ai củng tới đó chiêm ngưởng , nhưng chỉ được đứng xem , hoặc vô tham quan , nhưng đâu có được qua đêm mặc dầu sẻ sẳng sàng trả tiền .

Có lẻ các bạn sẻ hỏi : “ ngủ đêm trong đó có gì đặc sắc mà phải ca ngợi lên “ , có bạn khác thì nói , hay là : “ ngủ trong đó sẻ có cảm tưởng sẻ làm vua , tổng thống một đêm “ .

Khắp thế giới có biết bao nhiêu khách sạn , năm , sáu sao . Những khách sạn nầy được xây, lúc đầu đẹp , mới . Đẹp tùy theo con mắt người nhìn, Beauty is in the eye of the beholder. Có người nhìn tranh Piscaso nói là đẹp, lại có người nói, không biết ông nầy vẻ cái gì , khó hiểu quá. Sau hai mươi năm nhửng khách sạn nầy sẻ củ và xấu, không ai vô ngủ đêm nửa. Nhửng khạch sạn đó đến và đi , không ai luyến tiếc .Nhừng khách sạn năm sao , sáu sao củng không thể so sánh được với Dinh Thống Sứ Bắc Kỳ, Dinh Thống Sứ Trung Kỳ, Dinh Thống Sứ Nam Kỳ, Hotel Adlon Kemspinki Berlin, Grand Hotel Heiligendamm, Hotel Metropole Ha Noi

Dinh Thống Sứ Bắc Kỳ

tonkin resident superieur
Photo18

copyright Nguyen Tan Dat , october 2014
copyright Nguyen Tan Dat, october 2014

Dinh Thống Sứ Trung Kỳ

Photo19

Dinh Thống Sứ Nam Kỳ

Photo20

Dinh Thống Sứ Nam Kỳ xin coi “ Sài Gòn – Trở về với dỉ vảng „

Grand Hotel Heiligendamm, Germany

Photo21

Photo22

Hotel Metropole Ha Noi

hotel Metropol 2 hotel Metropol 3

copyright Nguyen Tan Dat , october 2014
copyright Nguyen Tan Dat , october 2014

Nhửng ngôi nhà củ, lâu đài , biệt điện thì không . Đó là nhửng cái mốc của lịch sử , dấu ấn của thời gian . Trong lúc còn khách tham quan thì không khí trong đó , nó ồn ào , nó náo nhiệt . Khi khách ra về hết chỉ còn có một mình , đứng trong đó. Lúc đó bạn sẻ cảm thấy hai câu thơ của bà Huyện Thanh Quang :

Dấu xưa xe ngựa hồn thu thảo

Nền cũ lâu đài bóng tịch dương

thắm thía như thế nào . Ban đêm nằm ngủ , bạn sẻ cảm thấy thời gian ngừng lại , không khí trong bốn bức tường đọng lại . Đó là cái thời gian , cái không khí trăm năm về trước , nó đọng lại . Bạn sẻ nghe nhửng tiếng động chung quanh, tiến gào của gió qua khung cửa sổ. Một cảm tưởng không bao giờ quên được và củng không thể nào mua được.

Khách sạn năm , sáu sao nếu có nhiều tiền tôi vô ngủ sáu đêm , nếu có tiền vừa vừa tôi ngủ ba đêm , nếu ít tiền tôi ngủ một đêm . Nhưng điện Versailles, Cấm tử thành , ai cho tôi vô mặc dầu tôi sẻ trả tiền để được vô ngủ.

Tôi có diểm phúc , mà có lẻ chỉ có được một lần thượng đế ban cho tôi , tôi qua đêm trong Hoàng triều cương thổ . Nước tôi nghèo không có tiền xây những cung điện như Versailles , Cấm tử thành , Kim tự tháp . Nhưng nhửng cái biệt điện đó , nó là nhân chứng lịch sử , dấu ấn thời gian lịch sử dân tộc tôi . Cuộc hành trình của tôi bây giờ ngắn lại , tôi chỉ còn có hiện tại và quá khứ .

„Nước chảy về nguồn , lá rụng về cội “ . Tôi sinh ra thời chinh chiến, đất nước chia đôi . Vì chiến tranh tôi không có cơ hội để đi và xem nhửng cảnh đẹp của quê hương. Sống theo thăm trầm của Văn Lang tôi ra đi , tha phuơng cầu thực nơi đất khách quê nguời . Ngày hôm nay , đất nước không còn chiến tranh ước vọng của tôi là đi khắp nẻo đường của quê hương , theo tôi nghỉ : “ mình chỉ yêu quê hương và dân tộc khi mình biết rỏ về lịch sử , địa dư của quê hương mình “ .

Khi ra đi về cỏi vỉnh hằng , mình không đem theo được nhửng mình đang sở hửu . Một cái mà mình có thể đem theo được, đó là Kỷ Niệm . Một lần trở về quá khứ đó là một nguyện ước sau nhiều năm tha phương cầu thực nơi đất khách quê người. Một lần đi ngược giòng thời gian theo bước chân của vị Vua cuối cùng của triều Nguyễn , theo giòng lịch sử Lạc Việt thật một hạnh phúc mà thượng đế đả ban cho tôi .

Tháng ba năm 2014 tôi bắt đầu cuộc hành trình đi ngược giòng thời gian . Đà Lạt là điểm khởi hành vì nơi đó có nhiều dấu ấn thời gian nhất.

Đà Lạt

Dinh Bảo Đại I , đuờng Trần Quang Diệu , nằm trên một ngọn đồi thông với độ cao 1550m , cách trung tâm Đà Lạt chừng 4km hướng Đông Nam . Tổng số diện tích khoảng 60ha . Biệt thự nầy của Robert Clément xây vào năm 1940 , nhìn xuống thung lủng . Vua Bảo Đại mua lại tháng 8 năm 1949 . Một con đuờng trải nhựa dẩn lối vào Dinh , hai bên hai hàng cây tràm thân cao vút . Tòa nhà gồm một tầng hầm , tầng trệt và tầng lầu . Tầng lầu là các phòng ngủ xung quanh một hành lang .

Khi tôi lên Đà Lạt không tham quan được , đóng cửa để sửa chửa . Chỉ chụp từ ngoài .

BD1

BD4

BD5

Nhà gác của ngự lâm quân trái
Nhà gác của ngự lâm quân trái
Nhà gác của ngự lâm quân phải
Nhà gác của ngự lâm quân phải

Dinh Bảo Đại II , đường Trần Hưng Đạo , nằm trên đồi thông với độ cao 1539m , diện tích khoảng 26ha , có 25 phòng . Từ sân thượng nhìn ra phía trước là rừng thông , hồ Xuân Hương , đồi Cù và núi Lang Biang . Biệt thự nầy là biện thự mùa hè của toàn quyền Decoux , xây từ năm 1933 – 1937 , gồm tầng trệt với phòng ăn và tầng lầu là các phòng ngủ .

Nhà gác của ngự lâm quân

b1

b2

b3

b4

Đi thêm khoảng 800m quẹo trái

c1

c2

c3

Cửa vào chính và vườn hoa

c4

c5

c7

c9

d1

d2

e1

e2

e4

e3

e5

phòng ăn

po1

po2

tầng lầu là các phòng ngủ

t1

t2

t3

t4

s4

s2

s5

s6

r1

r2

Dinh Bảo Đại III , đường Triệu Việt Vương , nằm trên một đồi thông với độ cao 1539 m , xây từ năm 1933 – 1938 , gồm có tầng hầm , tầng trệt : phòng khách , phòng làm việc và tầng lầu là các phòng ngủ . Từ phòng ngủ của Vua Bảo Đại có một cửa ra sân thượng gọi là Lầu Vọng Nguyệt.

b1

b2

b0

b3

b4

b5

b6

c1

c2

c3

c4

a1

a2

a3

a4

a5

b1

b2

a1

a2

a4

b1

b2

b3

b4

a1

a2

a3

b1

b2

b3

b4

b5

b1a1

a2

a3

a4

b2

b3

b4

b5

b6

c1

c2

c3

c4

c5

c6

d1

d2

e1

e2

e3

k

Cung Nam Phương Hoàng Hậu

gocong1

nằm trên một ngọn đồi cao giữa rừng thông thoáng đãng ven đường Hùng Vương, hướng nhìn ra tứ bề. Nay thuộc khuôn viên Bảo tàng tỉnh Lâm Đồng. Đây là dinh thự do ông Nguyễn Hữu Hào – đại điền chủ giàu có của xứ Gò Công (nay là Tiền Giang) xây để tặng cho con gái của mình là Nguyễn Thị Lan, tức Nam Phương hoàng hậu – hoàng hậu cuối cùng của Việt Nam. Bởi thế, dinh thự này có đến hai tên: Dinh Nguyễn Hữu Hào và cung Nam Phương hoàng hậu. Dinh nầy xây vào đầu năm 1930. Với tổng diện tích sử dụng khoảng 500 m2, tòa nhà gồm 3 tầng và một tầng hầm .

a1

a2

a3

a4

a5

a6

cửa  vô
cửa vô
phòng khách
phòng khách

b3

b4

cửa vô cầu thang lên lầu
cửa vô cầu thang lên lầu

b8

b7

b6

b9

thư của Vua Bảo Đại
thư của Vua Bảo Đại

t2

t5

t4

t3

t6

phòng giải trí
phòng giải trí

s3

s2

s4

s1

phòng ăn
phòng ăn

po2

HL

tầng một
tầng một

m2

m3

m4

m5

m6

m7

phòng thái tử Bảo Long

ba1

ba4

ba2

ba3

tầng hai

phòng Công chúa Phương Mai

pm2

pm1

pm3

n1

n2

n3

n4

n5

e1

e2

Villa Phi Ánh, 1A và 1B đường Quang Trung

Biệt thự làm bằng đá granit, mang dáng vẻ cổ kính, thanh lịch, gồm 2 tòa nhà nối nhau bằng một hành lang vòng cung được xây dựng vào năm 1928, mô phỏng kiến trúc vùng Basques, Tây Ban Nha nên nhìn bề ngoài có nhiều điểm khác biệt với các ngôi biệt thự kiến trúc Pháp hiện có ở Đà Lạt.

a0

a1

a2

a3

Điều dễ nhận thấy ngôi biệt thự này có rất nhiều cửa sổ nhỏ xung quanh tường nhà, toàn bộ ngôi biệt thự có hàng chục cửa sổ và cửa ra vào hình dạng không giống nhau.

b6

b1

b2

b3

b4

b5

Vào năm 1940, Vua Bảo Đại đã mua lại biệt thự này từ một công chức Pháp để tặng cho thứ phi Phi Ánh. Cũng từ đó, biệt thự có tên là biệt thự Phi Ánh.

c1

c3

c2

c4

Vủng Tàu

Bạch Dinh , Villa Blance

Đứng tại bải trước nhìn theo hướng mặt sẻ thấy một toàn nhà màu trắng bên sườn núi Lớn của thành phố Vũng Tàu.

a1

a2

a5

Trên nền của Pháo Đài Phước Thắng , Toàn Quyền Paul Doumer cho xây cho con gái ông là bà Blanche Richel Drummer một biệt thự đặt tên là Villa Blanche . Công trình được khởi công vào năm 1898, mãi đến năm 1902 mới hoàn thành. Do màu sơn bên ngoài cũng như tên gọi Villa Blanche nên người Việt quen gọi dinh thự này là Bạch Dinh.

Paul Doumer
Paul Doumer

a3

a4

a6

Nơi đây cũng là nơi chính quyền thuộc địa Pháp làm nơi giam lỏng vua Thành Thái từ ngày 12 tháng 9 năm 1907 đến năm 1916.thanh thai

192_001

b1

b2

b3

b6

b5

Có hai lối lên Bạch Dinh. Một đường uốn quanh chạy dưới rừng cây giá tỵ, dành cho xe hơi lên tới tiền sảnh. Một đường đi bộ qua 146 bậc tam cấp cổ xưa, kín đáo nằm giữa hai hàng sứ cao niên.

c1

c2

c4

c3

c5

Bạch Dinh cao 19m, có ba tầng, mang đậm sắc thái kiến trúc của Pháp thời cuối thế kỷ 19.

U

u1vung tau 2

u2

u3

u4

Tầng hầm dùng cho việc nấu nướng. Tầng trệt dùng làm khánh tiết. Tại đây còn bài trí những hiện vật cổ xưa dùng để trang trí nội thất như: Song bình Bách điểu chầu phụng, bộ tràng kỷ Hoàng Gia ghi niên đại Khải định năm 1921, cặp ngà voi Châu Phi dài 170 cm, bộ tam đa ngũ thái Phúc – Lộc – Thọ.

f1

f2

p1

p2

p3

p4

p7

p6

p5

p9

p8

p10

tầng một

Tr

h2

h3

h4

h5

h6

k2

tầng hai

z1

z2

z3

mặt sau

ms1

ms2

ms3

Lầu vọng nguyệt

VN1

VN2

VN3

VN4

VN5

VN7

VN6

L2

L1

L3

w1

w2

w3

Năm 2015 tôi trở lại Việt Nam đi tiếp một phần đoạn đường Hoàng Triều Cương Thổ . Từ Sài Gòn tôi lên Bảo Lộc , Đà Lạt , Đắk Lắk và Nha Trang .

Vùng đất Bảo Lộc trước đây là nơi cư trú của người Mạ . Năm 1899 người Pháp đặt chân tới đây và làm một con đường nối liền với Bình Thuận . Ngày 1 tháng 1 năm 1899 tỉnh Đồng Nai Thượng được thành lập . Năm 1905 cả vùng Đồng Nai Thượng được sáp nhập vào tỉnh Bình Thuận . Năm 1920 tỉnh Đồng Nai Thượng được tái lập , bao gồm quận Bảo Lộc , Di Linh và Đơn Dương .
Năm 1958 Đồng Nai Thượng đổi thành tỉnh Lâm Đồng gồm Bảo Lộc và Di Linh.

Nguyễn Phúc Bảo Ân , Villa Bảo Đại ở hồ Lắk .
Nguyễn Phúc Bảo Ân , Villa Bảo Đại ở hồ Lắk . Copyright Bui Xuan Dang

Xin đọc tiếp

Hoàng triều Cương thổ – dấu ấn thời gian – Zeitstempel – timestamp

https://deloubresse.wordpress.com/hoang-trieu-cuong-tho-dau-an-thoi-gian-zeitstempel-time-stamp/

Nguồn :

1/- From Indochine to Indochic: The Lang Bian/Dalat Palace Hotel and French Colonial Leisure, Power and Culture*

ERIC T. JENNINGS , University of Toronto

2/- Imperial Heights : Dalat and the Making and Undoing of French Indochina

ERIC JENNINGS , University of California Press 2011 , ISBN 9780520266599

3/- L‘ Indochine Française : Bref aperçu de son histoire et des représentations coloniales

Pierre- Jean Simon , Université de Haute – Bretagne , Rennes II

4/- Chuyện nội cung cựu hoàng Bảo Đại , Nguyễn Đắc Xuân , nhà xuất bản Thuận Hoá , năm 2009 .

5/- Giai thoại và sự thật về Bảo Đại , vua cuối cùng Triều Nguyễn , Lý Nhân Phan Thứ Lang , nhà xuất bản văn nghệ

6/- Một thời rừng sát , Lê Bá Ước , nhà tổng hợp Đồng Nai

7/- Mond über Vietnam , Maria Coffey , national geographic

8/- Vietnam , Annaliese Wulf , Nelles Verlag

9/- Vietnam , James Sullivan , der national geographic traveler

Lời cảm ơn (Danksagung, acknowledgement ) :

– Ông Bui Xuan Dang

Ein Gedanke zu “Hoàng triều cương thổ – đi ngược giòng thời gian Domaine de la Couronne – 皇朝疆土- go back in time”

Hinterlasse einen Kommentar